علی‌الظاهر برخی خیلی زود فراموش کرده‌اند که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) علاوه بر لزوم رعایت حقوق مهاجرین افغانستانی، دستور بر تکریم ایشان فرموده و چند سال قبل نیز در دیدار با رئیس جمهور افغانستان، تهران را خانه برادران افغانستانی خواندند…
با توجه به شرایط ایجاد شده در افغانستان و شروع موج جدید مهاجرت از افغانستان به کشورهای مختلف از جمله ایران، تقریباً همه پناهجویان افغانستانی که در پی بی‌خبری از وضعیت مرز، عبور از مرز و ورود به ایران را دشوار، اما ممکن می‌پندارند، در مرز دستگیر می‌شوند. این افراد دستگیر شده، به همراه هزاران نفر از مهاجرین افغانستانی دیگری که هر روز از نقاط مختلف کشور دستگیر شده و به مرزهای کشور منتقل می‌شوند، «رد مرز» می‌شوند(اخراج به افغانستان).
فرآیند «رد مرز» با دشواری‌های بسیار زیادی مواجه است که رنج اخراج از ایران را دوچندان می‌نماید. معطلی طولانی‌مدت در مرز و در حالت بازداشت بدون آب، غذا، ملزومات بهداشتی و سرپناه مناسب از جمله این موارد است.
این موضوع درحالی است که تا امروز(۲۴شهریور۱۴۰۰)، مسیر عادی أخذ مجوز ورود به ایران، بسته بوده و کنسولگری‌های ایران در افغانستان روند عادی صدور مجوز را متوقف کرده‌اند و عملاً مسیر قانونی ورود به ایران را بر روی همه بسته‌اند.
دروضعیت کنونی، پناهجویانی که خسته و گرسنه و تشنه روزهای متعددی را در بیابان‌های افغانستان گذرانده‌اند تا به مرز برسند، پس از معطلی طولانی، خسته‌تر و گرسنه‌تر به آن سوی دیوار مرزی اخراج می‌شوند که البته این روند با کمک‌های گروه‌های جهادی، اخیراً کمی بهتر شده است.
بدیهی است پذیرش همه این افراد برای جمهوری اسلامی ایران غیرممکن باشد، اما پیشنهادهای سازنده‌ای در قالب یک بیانیه جهت پیگیری و کاهش مشکلات برادران افغانستانی تنظیم شده است و امید است افراد حقیقی، همه شهروندان دغدغه‌مند، تشکل‌ها، نهادها و موسسات با امضای این بیانیه پشتوانه مردمی و رسانه‌ای برای گروه‌های جهادی و فعالان بین‌المللی حوزه رفع مشکلات مهاجرین و پناهجویان فراهم آورند.
متن کامل بیانیه:
بسم الله الرحمن الرحیم
وضعیت نامساعد امروز افغانستان تبلور رفتار غیرانسانی عوامل و کنشگران متعددی است، از توسعه‌طلبی مستکبران جهانی به‌خصوص آمریکا گرفته، تا ناکارآمدی و فساد بخش قابل توجهی از سیاستمداران و مسئولان افغانستانی، از سکوت یا خیانت برخی نخبگان و نمایندگان مردمی گرفته تا رویکردهای شبه‌دینی و نگاه‌های خشک و متحجّر در طی سالیان گذشته.
چند صباحی است که سایه شوم ترس و وحشت اشغالگران وحشی چشم‌آبی به ترس از ارتجاع ۲۰ سال قبل مبدل گشته و باز ابر اضطراب بر سر آسمان کبود همسایه شرقی جمهوری اسلامی ایران سایه گسترانده و مردمان بی پناه و مضطر را به هر طرف پراکنده کرده است. زن و مرد، پیر و جوان، کودک و خردسال همه پناهجویانی هستند که به امید مأمنی امن به سمت مرزهای ایران آمده و شرایط نابسامانی را در گذرگاه‌های مرزی تجربه می‌کنند.
نگارندگان و امضاکنندگان این بیانیه، از هر ملیتی و ورای هر نظر شخصی‌ای که دارند، در این مجال در پی تطهیر یا تکفیر تازه به حکومت رسیدگان در افغانستان نیستند و در این نامه صرفاً بنا به تکلیف اسلامی (و بالتبع انسانی) به موضوع مهاجرین و پناهجویان افغانستانی می‌پردازند. سابقه تمدنی مشترک، پایبندی به آرمان های انقلاب اسلامی و فداکاری در مسیر آن و همچنین جایگاه دفاع از مظلومین عالم در ارزش‌های اسلامی، حمایت همه جانبه از پناهجویان افغانستانی را لازم و ضروری می نماید و در همین راستا رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) بر تکریم مهاجرین افغانستانی تاکید داشته و حتی تهران را خانه برادران افغانستانی خوانده‌اند.
عدم فعالیت هوشمندانه سفارت و کنسولگری‌های ایران در افغانستان و عدم بررسی درخواست‌ها برای صدور روادید، رد مرز کردن و اخراج تمامی پناهجویان به کشور بدون سنجش و در نظر گرفتن دلایل مهاجرت که ممکن است فوری و ضروری باشد و همچنین حاکمیت نگاه صرفاً امنیتی بر مرزها(بدون توجه به وجوه فرهنگی، عقیدتی و رسانه‌ای موضوع) و عدم ارائه خدمات رفاهی به پناهجویان در مراحل رد مرز نمودن مهاجرین، همه و همه مشکلاتی است که در صورت تداوم، به گسست پیوند برادری دو ملت کمک خواهد کرد.
امضاکنندگان حقیقی و حقوقی بیانیه حاضر، به تبعیت از نگاه دقیق رهبر انقلاب، در شرایط حاضر طرفدار ملت افغانستان بوده و وظیفه خود می‌دانند تا برای ارائه خدمات ابتدایی به مهاجرین تلاش نمایند که در طول هفته گذشته نیز خدمات ویژه‌ای از سوی گروه‌های جهادی به برخی نقاط مرزی ارائه شد. همچنین این امضا کنندگان از دولت و نهادهای مرتبط خواستار تجدید نظر در نوع برخورد با پناهجویان افغانستانی و در نظر گرفتن و اجرای قوانین و معاهدات بین المللی در برخورد با مهاجرین هستند، و معتقدند لازم است رفتاری مطابق شأن جمهوری اسلامی و منظومه فکری و عملی امام و رهبری و درخور جایگاه ملت شریف و مسلمان افغانستان ارائه شده و تغییرات جدی در این زمینه صورت پذیرد. در ادامه برخی پیشنهادهای اجرایی ارائه و مطالبه خواهد شد:
۱. ارائه مجوز جهت خدمات‌رسانی مردمی و احداث موکب‌ها جهت پذیرایی هرچندکوتاه از مردم معطل در مرز.
۲. بازگشایی فعالانه کنسولگری‌های جمهوری اسلامی و از سرگیری روند بررسی درخواست‌ها و صدور ویزا.
۳. بررسی دقیق و باحوصله مدارک و خواسته هریک از پناهجویان در مرز و خودداری از اخراج یکباره و فوری ایشان.
۴. اقدام به صدور محدود ویزا در گذرگاه‌های مرزی برای برخی نخبگان و افراد دارای شرایط خاص بهداشتی، امنیتی، خانوادگی و …
۵. اهتمام ویژه به ایجاد کمپ‌های جدید و احیای کمپ‌های قدیمی خط مرزی جمهوری اسلامی ایران و کشور افغانستان و اجازه استراحت چندروزه به مهاجرینی که مسیری طولانی را تا مرز طی نموده‌اند که این مهم، بستری جهت ارائه انواع خدمات رفاهی، بهداشتی، مشاوره‌ای، کنسولی و … نیز خواهد بود.
۶. صدور اجازه پوشش رسانه‌ای وضعیت مرز که اثر مستقیمی بر جلوگیری از روانه شدن سیل بیشتر جمعیت مردم افغانستان به سوی مرز دارد، چرا که بسیاری از این برادران تصور می‌کنند که عبور از مرز، گرچه مشکل، اما میسر است.
جمعیت افغانستانی های مقیم ایران، جمعیت امام حسن (علیه السلام)، هسته مرکزی بین الملل بسیج دانشجویی و معاونت سازندگی سازمان بسیج دانشجویی از همه گروه‌ها، تشکل‌ها و نهادهای فعال و همچنین از همه افراد حقیقی دغدغه‌مند خواهشمند است با امضای این بیانیه، به پیگیری هرچه بهتر این مطالبات کمک نمایند تا فهرست به روز شده امضاها به زودی در اختیار رسانه‌ها قرار گیرد.
والسلام علی من التبع الهدی
نتیجه امضای بیانیه:
این بیانیه با امضای ۱۱۰ تشکل دانشجویی و مردمی و ۱۰۰۰ نفر از طلاب و دانشجویان امضا شد و در رسانه‌ها انتشار یافت.